Wet kwaliteitsborging voor het bouwen
Gelijktijdig met de Omgevingswet gaat de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) in. Het doel van deze wet is de bouwkwaliteit en het bouwtoezicht te verbeteren, minder bouwfouten en gebreken en een betere positie van de klant.
Stap voor stap
De wet wordt stapsgewijs ingevoerd. De veranderingen uit de Wkb gelden (naar verwachting) tot en met 2024 alleen voor “eenvoudige” bouwwerken. Dit zijn bijvoorbeeld eengezinswoningen en kleinere bedrijfspanden. Vanaf 2025 volgen de andere, meer complexe bouwwerken, bijvoorbeeld appartementsgebouwen. Hierdoor kan stap voor stap ervaring opgedaan worden met de nieuwe werkwijze en regels.
Minder gebreken
De bouwkwaliteit van gebouwen kan verbeteren door minder bouwfouten en gebreken. Bijvoorbeeld constructiefouten, brandonveilige situaties, onvoldoende isolatie of een slecht functionerende ventilatie. Ook hoeven bouwbedrijven minder kosten te maken voor het herstel van bouwfouten. En het werk van onafhankelijke kwaliteitscontroleurs wordt makkelijker en sneller, omdat de bouwers zelf al veel gecontroleerd hebben.
Betere positie van de klant
De Wet kwaliteitsborging voor het bouwen zorgt ook voor een betere positie van de klant:
- De aannemer is verantwoordelijk voor de gevolgen van alle gebreken in de bouw die hij zelf veroorzaakt heeft. Als er gebreken zijn, dan kan de klant de aannemer dwingen om de fouten te repareren. Ook als de klant deze fouten pas later ontdekt.
- De aannemer moet de klant laten weten of en hoe hij zich heeft verzekerd tegen faillissement en risico's op schade en gebreken.
- Klanten kunnen, net als nu, 5% van het bouwbedrag (aanneemsom) parkeren bij de notaris. Nu gaat dit bedrag automatisch naar de aannemer als het gebouw klaar is. In de nieuwe situatie keert de notaris het geld aan de aannemer uit, wanneer de klant aangeeft dat alle gebreken zijn verholpen.
Het bouwproces
Bij de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) wordt het proces voor vergunningverlening in tweeën opgeknipt:
- Het bouwtechnische gedeelte: de papieren toets op het bouwplan vooraf, door de gemeente, wordt vervangen door toetsing in de praktijk door een onafhankelijk bureau. Dit wordt een kwaliteitsborger genoemd. Een initiatiefnemer wordt verplicht een kwaliteitsborger in te schakelen die tijdens de bouw toetst op het voldoen aan de wettelijke technische eisen (Bouwbesluit). Dit doet de kwaliteitsborger tijdens het ontwerp en op de bouwplaats. De kwaliteitsborger verklaart of de getoetste onderdelen aan de voorschriften voldoen. Deze verklaring van de kwaliteitsborger is bij de oplevering van het bouwwerk een voorwaarde om het gebouw in gebruik te mogen nemen.
- Het ruimtelijke gedeelte: de gemeente blijft de toets uitvoeren of het plan ruimtelijk binnen de gemeentelijke kaders past en voldoet aan het omgevingsplan en dergelijke.
De gemeente blijft verantwoordelijk voor het toezicht op de bestaande bouw en omgevingsveiligheid en blijft de partij die een besluit neemt op de vergunningaanvraag. Ook blijft de gemeente verantwoordelijk voor handhaving en kan bijvoorbeeld de bouw stilleggen als de kwaliteitsborger of de gemeente een probleem ziet.